Harcerska Metoda Wychowania

Metoda skautowa odeszła od zbyt intelektualnego i
abstrakcyjnego traktowania wartości, a lokalizowała się w relacjach osobowych poprzez
czynienie dobra. Dobro w działaniu sprawia, że skaut nie tylko jest dobry, ale formuje się i
buduje więzi międzyludzkie poprzez czynione dobro, które daje szczęście i otwiera na drugą
osobę, pozwala doświadczyć prawdy, wolności i miłości. Bez wątpienia inicjatywa należy do
wychowawcy instruktora, drużynowego, który otwiera swoim przykładem drogę do
zamierzeń Stwórcy i uznania roli Boga w życiu człowieka i w świecie stworzonym. Jak
zaznacza Baden Powell, religijność to nie tylko kult i oddawanie czci Bogu, ale to także
właściwy stosunek do drugiego człowieka oraz do siebie samego8. Prawdziwa religijność
zawiera się w przykazaniu miłości Boga, bliźniego i siebie samego, a więc w czynnej
postawie skauta. Jednakże droga religijności zaczyna się od spełniania obowiązków wobec
bliźniego. Na właściwej postawie wobec bliźniego zasadza się braterstwo, niezależnie od
wyznawanej religii. Istotą jest ludzka godność, a ta nieomylnie prowadzi do miłości.
Religijność i wartości zostały wpisane przez Baden-Powella w Przyrzeczenie i Prawo skauta i
uznane za warunek konieczny przy uczestniczeniu w ruchu skautowym. Baden-Powell nie
narzucał żadnej religii ani wyznania. W „Skautingu dla chłopców” pisał, że „żaden człowiek
nie sprawi nic dobrego, jeśli nie wierzy w Boga i nie przestrzega Jego praw”. Tak więc każdy
skaut powinien mieć religię, której nie trzeba wprowadzać do skautingu, bo ona już tam jest i
stanowi jego podwalinę. Mówił, że we współczesnych mu czasach naród niesie w sobie
ogromne rezerwy ducha chrześcijańskiego i patriotyzmu.

Stanisław Sedlaczek na konferencji w Buczaczu w 1930 roku stwierdził, że tam, gdzie się
kończy stanowisko skautingu, zaczyna się droga harcerstwa polskiego10. Musi ono wykazać
się niezwykła wiernością człowiekowi, bowiem zdrada człowieka jest zdradą religijności i
wartości, a w ostatecznym rozrachunku także zdradą Boga. W wypowiedziach swoich
odwołuje się do encykliki Piusa XI „Libertas” oraz „Divini illius magistri”, wskazując, że
wychowaniu podlega cały człowiek w perspektywie celu ostatecznego, pełni
człowieczeństwa, relacji z innymi i szczęścia. Druh Stefan Mirowski przestrzegał natomiast
przed religijnym subiektywizmem i nadmiernym emocjonalizmem. Pobożny to ten, kto żyje
po bożemu, tzn. jest wierny Ewangelii, człowiekowi i wartościom i działa zgodnie ze swoim
sumieniem, ale działa i służy11. „Dlatego stawiamy na katolicyzm – mówi Stefan Mirowski –
polskie harcerstwo jest i ma być katolickie, tylko musi dobrze wiedzieć, co przez to
rozumiemy i do czego dążymy”